[Pháp luật -Tinnong.vn] - 46 năm mang oan án tử hình

Tử tù có thời gian chờ thi hành án lâu nhất thế giới vừa được trả tự do để chuẩn bị tái thẩm sau gần 50 năm kháng cáo.

Iwao Hakamada bước ra khỏi trại giam cùng chị và hình ảnh thời trẻ của ông - Ảnh: Reuters Ngày 27.3, Iwao Hakamada vội vã bước ra khỏi Trung tâm giam giữ Tokyo sau khi Tòa án quận Shizuoka, miền trung Nhật Bản ra lệnh thả ông ngay. Trước tiếng hò reo của những người ủng hộ và ống kính của hàng trăm phóng viên, người đàn ông 78 tuổi vẫn giữ nét mặt vô cảm, có phần ngây dại. Gần nửa thế kỷ bị biệt giam trong khu tử tù mà không biết lúc nào sợi dây thòng lọng sẽ tròng vào cổ mình đã gây tổn hại quá lớn cho tinh thần của Hakamada. Sở dĩ ông chưa bị xử tử là do quá trình tố tụng và kháng cáo kéo dài trong một vụ án gây chấn động nước Nhật. Thảm án Theo chuyên san Policy Review của ĐH Stanford (Mỹ), Hakamada từng có một thời tuổi trẻ đầy vinh quang. Trong giai đoạn 1959-1961, ông đứng thứ 6 trên bảng xếp hạng những võ sĩ quyền anh hạng lông xuất sắc nhất Nhật Bản. Sau khi giải nghệ, ông làm việc tại một xưởng làm tương miso ở Shizuoka. Theo lời kể của Hakamada, vào ngày 30.6.1966, ông nghe tin nhà của chủ mình bị cháy nên vội chạy tới giúp dập lửa. Khi vào được bên trong, mọi người phát hiện thi thể của vợ chồng chủ nhà cùng 2 đứa con với hàng chục vết đâm và khoảng 200.000 yen đã bị lấy mất. Tại một đất nước yên bình rất hiếm khi xảy ra các vụ trọng án, cái chết của cả gia đình 4 người gồm cả trẻ em, khiến dư luận vô cùng bàng hoàng. Cảnh sát chịu áp lực rất lớn phải nhanh chóng tìm ra thủ phạm. Hakamada bị thẩm vấn rồi chính thức bị bắt 2 tháng sau đó. Cảnh sát thông báo không những ông đã nhận tội, mà họ còn tìm thấy tại nhà Hakamada một bộ quần áo dính chút máu và xăng. Khi ra tòa, Hakamada tuyên bố ông buộc phải nhận tội vì bị thẩm vấn, đánh đập suốt 23 ngày trong phòng kín. Policy Review trích lại một bức thư Hakamada gửi chị mình viết: “Họ dùng dùi cui quật tới tấp. Em nằm gập người dưới đất, cố không để phọt phân ra. Một viên cảnh sát ấn ngón tay em vào hộp mực rồi gí lên tờ thú tội”. Sau đó, phía công tố bất ngờ đưa ra những mảnh quần áo khác dính nhiều máu phát hiện gần hiện trường và khẳng định đây là bằng chứng rõ ràng nhất để buộc tội Hakamada. Bất chấp lời khai mới của ông cùng lập luận của luật sư chỉ ra nhiều điểm đáng ngờ trong quá trình điều tra, một hội đồng gồm 3 thẩm phán tuyên án tử hình Hakamada vào ngày 11.9.1968. Phán quyết này khởi đầu cho hàng chục năm trời kháng cáo, kiện tụng, tái thẩm. Kỷ lục của bất hạnh Năm 2011, ở tuổi 75, Hakamada nhận một kỷ lục không ai mong muốn khi Tổ chức Kỷ lục thế giới Guinness công nhận ông là tử tù có thời gian chờ thi hành án lâu nhất thế giới. Trong khoảng 20 năm đầu, Hakamada vẫn giữ được tinh thần thép của một cựu võ sĩ. Tờ The Japan Times trích bức thư ông gửi con trai năm 1983 viết: “Ta sẽ chứng minh cho con rằng ta không giết ai cả. Ta sẽ bứt tung xiềng xích và trở về với con”. Về lý thuyết ông vẫn có thể bị treo cổ bất cứ lúc nào và phải sống suốt 46 năm trời trong tâm trạng chờ đợi ngày nào cũng có thể là ngày cuối cùng của mình. “Đây có lẽ là sự tra tấn tàn khốc nhất”, bà Kate Allen thuộc Tổ chức Ân xá quốc tế nói với tờ The Guardian. Có lẽ vì vậy mà theo những người ủng hộ, Hakamada đã có dấu hiệu của bệnh thần kinh. Hơn nửa đời kêu oan cho em trai Vụ án của Hakamada đã thu hút sự chú ý của toàn nước Nhật và cả thế giới. Chị ông là bà Hideko, 81 tuổi, đã dành hơn nửa đời vận động để minh oan cho em trai. Bà nhận được sự ủng hộ của nhiều giới, bao gồm Hiệp hội Luật sư Nhật Bản và Tổ chức Ân xá thế giới. Theo AFP, vào năm 2007, dư luận bị sốc khi Norimichi Kumamoto, một trong 3 thẩm phán tuyên án Hakamada năm xưa, tuyên bố ông chưa bao giờ tin rằng bị cáo có tội và rất ủng hộ tái thẩm. Đây được cho là một trong những nhân tố quyết định dẫn tới phiên tòa ngày 27.3. Đại diện tòa án cho biết kết quả phân tích ADN chỉ ra rằng có thể các điều tra viên đã làm giả chứng cứ. Mẫu máu thu được từ các mảnh quần áo không khớp với máu của Hakamada. Ông cũng không mặc vừa chiếc quần dùng làm bằng chứng. Vì thế, thẩm phán Hiroaki Murayama phán quyết: “Khả năng bị cáo vô tội đã trở nên rõ ràng hơn và sẽ rất bất công nếu kéo dài việc giam giữ”. Tòa ra lệnh trả tự do ngay cho Hakamada để điều tra và xét xử lại vụ án. Tờ The Japan Times đưa tin có thể giới công tố Shizuoka sẽ kháng cáo chống lại quyết định này. Dù sao đây cũng là một chiến thắng cho những nỗ lực không mệt mỏi của gia đình Hakamada. Bên cạnh đó, vụ việc cũng tiếp tục làm dấy lên những lời kêu gọi thay đổi thói quen trọng cung hơn trọng chứng của giới công tố, cách thẩm vấn trong phòng kín mà không có sự hiện diện của luật sư cũng như cách đối xử với tử tù tại Nhật. Trọng Kha